Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy;
Thần Khí sẽ lấy những gì là của Thầy mà loan báo cho anh em.
Bài đọc 1: Cn 8, 22-31
Trước khi có mặt đất, Đức Khôn Ngoan đã được sinh ra.
Bài trích sách Châm ngôn.
22 Hãy nghe đây lời minh định của Đức Khôn Ngoan:
“Đức Chúa đã dựng nên ta như tác phẩm đầu tay của Người,
trước mọi công trình của Người từ thời xa xưa nhất.
23Ta đã được tấn phong từ đời đời,
từ nguyên thuỷ, trước khi có mặt đất.
24Khi chưa có các vực thẳm,
khi chưa có mạch nước tràn đầy, ta đã được sinh ra.
25Trước khi núi non được đặt nền vững chắc,
trước khi có gò nổng, ta đã được sinh ra,
26khi Đức Chúa chưa làm ra mặt đất với khoảng không,
và những hạt bụi đầu tiên tạo nên vũ trụ.
27Đã có ta hiện diện khi Người thiết lập cõi trời,
khi Người vạch một vòng tròn trên mặt vực thẳm,
28khi Người làm cho mây tụ lại ở trên cao
và cho các mạch nước vọt lên từ vực thẳm,
29khi Người định ranh giới cho biển, để nước khỏi tràn bờ,
khi Người đặt nền móng cho đất.
30Ta hiện diện bên Người như tay thợ cả.
Ngày ngày ta là niềm vui của Người,
trước mặt Người, ta không ngớt vui chơi,
31vui chơi trên mặt đất, ta đùa vui với con cái loài người.”
Đáp ca: Tv 8, 4-5.6-7.8-9 (Đ. c.2a)
Đ.Lạy Đức Chúa là Chúa chúng con,
lẫy lừng thay danh Chúa trên khắp cả địa cầu.
4Ngắm tầng trời tay Chúa sáng tạo,
muôn trăng sao Chúa đã an bài, 5thì con người là chi, mà Chúa cần nhớ đến,
phàm nhân là gì, mà Chúa phải bận tâm ?
Đ.Lạy Đức Chúa là Chúa chúng con,
lẫy lừng thay danh Chúa trên khắp cả địa cầu.
6Chúa cho con người chẳng thua kém thần linh là mấy,
ban vinh quang danh dự làm mũ triều thiên, 7cho làm chủ công trình tay Chúa sáng tạo,
đặt muôn loài muôn sự dưới chân:
Đ.Lạy Đức Chúa là Chúa chúng con,
lẫy lừng thay danh Chúa trên khắp cả địa cầu.
8Nào chiên bò đủ loại,
nào thú vật ngoài đồng, 9nào chim trời cá biển,
mọi loài ngang dọc khắp trùng dương.
Đ.Lạy Đức Chúa là Chúa chúng con,
lẫy lừng thay danh Chúa trên khắp cả địa cầu.
Bài đọc 2: Rm 5, 1-5
Do tình yêu mà Thánh Thần đổ vào lòng ta, ta đến cùng Chúa Cha, nhờ Đức Ki-tô.
Bài trích thư của thánh Phao-lô tông đồ gửi tín hữu Rô-ma.
1 Thưa anh em, một khi đã được nên công chính nhờ đức tin, chúng ta được bình an với Thiên Chúa, nhờ Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta. 2 Vì chúng ta tin, nên Đức Giê-su đã mở lối cho chúng ta vào hưởng ân sủng của Thiên Chúa, như chúng ta đang được hiện nay; chúng ta lại còn tự hào về niềm hy vọng được hưởng vinh quang của Thiên Chúa. 3 Nhưng không phải chỉ có thế; chúng ta còn tự hào khi gặp gian truân, vì biết rằng: ai gặp gian truân thì quen chịu đựng; 4 ai quen chịu đựng, thì được kể là người trung kiên; ai được công nhận là trung kiên, thì có quyền trông cậy. 5 Trông cậy như thế, chúng ta sẽ không phải thất vọng, vì Thiên Chúa đã đổ tình yêu của Người vào lòng chúng ta, nhờ Thánh Thần mà Người ban cho chúng ta.
Tin mừng: Ga 16, 12-15
12 Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng: “Thầy còn nhiều điều phải nói với anh em. Nhưng bây giờ, anh em không có sức chịu nổi.
13 Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn.
Người sẽ không tự mình nói điều gì, nhưng tất cả những gì Người nghe, Người sẽ nói lại, và loan báo cho anh em biết những điều sẽ xảy đến.
14 Người sẽ tôn vinh Thầy, vì Người sẽ lấy những gì là của Thầy mà loan báo cho anh em.
15 Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy. Vì thế, Thầy đã nói: Người lấy những gì là của Thầy mà loan báo cho anh em.”
1. Suy niệm (TGM Giuse Nguyễn Năng)
Suy niệm: Thiên Chúa là tình yêu. Ba Ngôi Thiên Chúa yêu thương nhau, hiệp nhất trong một Thiên Chúa. Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi là một mầu nhiệm của tình yêu và đã được Ðức Giêsu mạc khải. Tình yêu Thiên Chúa Ba Ngôi được thể hiện trong chương trình cứu độ:
Chúa Cha ban sáng kiến - Chúa Con thực hiện - và Chúa Thánh thần chuyển thông ơn cứu độ.
Ðón nhận được tình yêu của Thiên Chúa Ba Ngôi, chúng ta sẽ sống với tất cả tâm tình người con thảo hiếu. Lòng tin và yêu mến ấy phải thể hiện bằng đời sống cầu nguyện, kết hiệp với Ðức Giêsu và trong sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.
Cầu nguyện: Lạy Chúa Ba Ngôi, chúng con tin Chúa toàn năng và đầy tình yêu thương. Khi suy ngắm mầu nhiệm, chúng con càng cảm nghiệm hơn về tình yêu Chúa dành cho loài người chúng con. Xin cho chúng con luôn trung thành tin yêu phụng thờ Chúa. Xin cho gia đình, giáo xứ chúng con cũng biết sống yêu thương hiệp nhất với nhau trong tình yêu của Chúa. Chính lúc chúng con sống yêu thương là chúng con sống mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi. Amen.
Ghi nhớ: “Tất cả những gì Cha có, đều là của Thầy; Thánh Thần sẽ lãnh nhận từ nơi Thầy mà loan truyền cho các con”.
2. Suy niệm (Chuyển ngữ và suy niệm theo The Word Among Us)
Có lẽ nhiều người trong chúng ta đã quen thuộc với các quảng cáo truyền hình theo kiểu, “Nhanh tay lên nào bạn ơi để có thể sở hữu: máy hút bụi đa năng, chổi quét nhà đa năng, cối xay sinh tố đa năng, điện thoại di động đa năng….” Trong trình thuật Tin mừng hôm nay Chúa Giê-su nói với các môn đệ Người cũng có ‘nhiều điều’ hơn, hay nói khác đi Người hứa hẹn có một “Đấng đa năng” có thể giải quyết ‘nhiều điều’ để cho các môn đệ cũng như cho bạn và cho tôi; nhưng không như những mặt hàng quảng cáo, chúng ta không phải trả bất kỳ khoản phí vận chuyển hoặc xử lý phân phối bổ sung nào. Tất cả những gì là kiến thức, trí tuệ, sự hiểu biết và tình yêu - Người muốn ban tặng tất cả những điều đó cho chúng ta và Người muốn chúng trở thành của mỗi cá nhân, của bạn cũng như tôi!
Khi Đức Giê-su nói những lời trên với các môn đệ, Ngài biết rằng họ đang lo lắng về tương lai của họ; bởi vì Người đã nói với họ rằng Người sẽ ra đi, mà không phải là đi lên vinh quang, nhưng là đi để chịu khổ nhục, chịu bắt bớ, lên án và bị giết chết - còn nỗi buồn phiền nào hơn! Tuy nhiên điều tệ hơn nữa, Người còn loan báo cho họ biết rằng sau khi Người ra đi, chính họ sẽ phải trải nghiệm nhiều sự chống đối và bách hại…. Tất cả những gì họ học được từ Chúa Giê-su trong ba năm theo Người, và những kinh nghiệm từ chính bản thân họ dường như không đủ để họ đối mặt với viễn cảnh của một cuộc sống mà không có Người. Vì vậy, những lời của Đức Giêsu ở đây có tác dụng động viên khích lệ các môn đệ để các ông vững tin vào người.
Chẳng phải đôi lúc bạn và tôi cũng cảm thấy như vậy trong cuộc sống sao? Tất cả chúng ta đều phải đối mặt với những lần, khi mà chúng ta muốn Chúa Giê-su hiện diện ở đây với chúng ta, hướng dẫn chúng ta như Người đã từng hướng dẫn các tông đồ. Do đó, lời hứa của Ngài cũng là sự động viên, khích lệ, và là niềm hy vọng của chúng ta, rằng: Chúa Thánh Thần sẽ hướng dẫn chúng ta trong sự thật!
Nếu bạn đã và đang cảm thấy như các môn đệ, lo sợ vì không thấy Chúa hoặc về một cuộc sống mà không có Người, hãy nhắm mắt lại và lắng nghe như Chúa Giê-su đang nói với bạn: “Ta có thể không ở bên cạnh con về thể chất, nhưng đây là ‘người’ sẽ tiếp tục nói những lời của ta và bày tỏ tình yêu của Ta cho con. Hãy nghe người ấy.”… Vâng, tất nhiên, rất ít người trong chúng ta có thể nghe thấy một cái gì đó rõ ràng như một giọng nói vang lên trong tai mình. Nhưng chúng ta sẽ có thể có nhiều kinh nghiệm về sự thì thầm của Chúa Thánh Linh trong những ý nghĩ riêng tư của ta, trong tâm hồn ta cũng như những sự hướng dẫn của Người thông qua những con người, những biến cố, hoàn cảnh trong cuộc đời ta.
Thật thế, trong cuộc sống hằng ngày có nhiều điều xảy ra như: Có lẽ hôm nay bạn sẽ cảm thấy an tâm về quyết định của mình chẳng hạn - đó có thể là sự hướng dẫn của Thần Khí giúp bạn quyết định đúng đắn. Hay khi bạn phải xem xét một tình huống khó khăn, hoặc có một cuộc trò chuyện căng thẳng, mà có một câu hát, dòng nhạc từ bài thánh ca nào đó làm sáng lòng bạn, soi dẫn những tâm tư suy nghĩ của bạn, thì đó cũng có thể là do Thần Khí. Hoặc có một câu Kinh thánh tác động đến bạn như một phương thế để bạn có thể giúp một trong những đứa con của bạn, hoặc những đứa trẻ mà bạn có trách nhiệm; đó cũng là nhờ bởi Thần Khí. Hay khi có một người bạn trao tặng một lời khuyên làm xuyên thấu tâm tư, rung động trái tim của bạn - một lần nữa, đó có thể là nhờ Chúa Thánh Thần… Như vậy, trong cuộc sống của chúng ta luôn có Chúa Thánh Thần làm bạn đồng hành mà chúng ta có thể cậy dựa, cầu xin bất cứ lúc nào như lời Chúa Giê-su đã hứa ”Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn.” (c. 13b) - Chúa Thánh Thần là “Đấng Đa Năng” tuyệt vời!
Mỗi người chúng ta là một thụ tạo độc nhất vô nhị của Thiên Chúa, và Người sẽ nói với bạn với tôi “nhiều hơn nữa” theo những cách phù hợp với tính cách mà Người đã sáng tạo nên bạn và tôi. Lời nói, hình ảnh, bạn bè, cảm xúc: không có cách nào kết thúc được những cách mà Chúa Thánh Thần nói!
Cầu nguyện:
“Lạy Chúa Thánh Thần, xin mở tai và trái tim con, xin hướng dẫn những suy nghĩ và trí tưởng tượng của con, để con biết lắng nghe và theo sự hướng dẫn của Chúa trong từng giây phút của cuộc sống.”
3. Suy niệm (Lm. Giuse Đinh Lập Liễm)
LỄ CHÚA BA NGÔI – C
TIN NHẬN MẦU NHIỆM CAO CẢ
A. DẪN NHẬP
Trong các nghi lễ Phụng vụ chúng ta mừng một mầu nhiệm, nhưng trong Thánh lễ hôm nay chúng ta mừng kính một mầu nhiệm cao cả và thâm sâu nhất trong đạo, đó là mầu nhiệm Một Chúa Ba Ngôi. Đây là một mầu nhiệm không là điều nghịch lý nhưng chỉ nghịch thường hay siêu lý. Với lý trí con người, không ai có thể hiểu thấu được, nhưng vì là mầu nhiệm do Đức Giêsu đã mạc khải cho loài người, nên chúng ta chỉ biết cúi đầu tin nhận với lòng tôn kính và mến yêu.
Trong Thánh kinh Cựu ước, loài người chỉ được mạc khải về Một Thiên Chúa duy nhất. Còn trong Thánh kinh Tân ước, Đức Giêsu đã mạc khải cho chúng ta về Thiên Chúa Ba Ngôi. Thực ra, Đức Giêsu không nói rõ về Chúa Ba Ngôi, Ngài chỉ nói lên tương quan mật thiết của Ngài với Chúa Cha và Chúa Thánh Thần. Nhưng nhờ Chúa Thánh Thần Đấng mà Đức Giêsu sai đến cho chúng ta, Ngài sẽ hướng dẫn chúng ta hiểu thêm về ý nghĩa những lời Đức Giêsu dạy và những việc Ngài làm. Cho đến muôn đời không ai hiểu thấu được mầu nhiệm này dù là những bậc thông minh thượng trí. Tuy nhiên, Chúa sẽ mở trí mở lòng cho những kẻ bé mọn, tức là cho những ai khiêm tốn cầu xin và đón nhận, để có thể cảm nghiệm được mầu nhiệm này trong cuộc sống.
Nhân ngày lễ kính Chúa Ba Ngôi, chúng ta hãy tăng cường lòng tôn sùng và yêu mến Chúa Ba Ngôi trong đời sống cá nhân, trong gia đình cũng như trong cộng đồng. Dấu Thánh giá cũng là dấu hiệu nhắc nhở cho chúng ta về sự hiện diện của Chúa Ba Ngôi trong đời sống hằng ngày. Hãy thành kính tuyên xưng Chúa Ba Ngôi mỗi khi làm dấu Thánh giá.
B. TÌM HIỂU LỜI CHÚA
+ Bài đọc 1: Cv 8, 22-31
Bài đọc này ca ngợi Đức Khôn ngoan của Thiên Chúa, có thể được xem là một sự mò mẫm hướng về sự mạc khải của mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi.
Chúng ta có thể coi Đức Khôn ngoan trong trích đoạn này ám chỉ Ngôi Hai Thiên Chúa.
Ngài hiện hữu từ muôn đời.
Ngài đóng vai trò chủ chốt trong việc tạo dựng.
Ngài vừa ở bên cạnh Thiên Chúa, vừa gần gũi với loài người.
+ Bài đọc 2: Rm 5, 1-5
Thánh Phaolô nói với tín hữu Rôma về vai trò của Ba Ngôi trong cuộc sống người tín hữu.
Đức Kitô làm cho mối quan hệ yêu thương giữa chúng ta với Thiên Chúa trở nên hiện thực.
Quan hệ này mang lại cho chúng ta niềm hy vọng và nâng đỡ chúng ta trong lúc gian khổ. Chúa Thánh Thần giúp chúng ta nhận ra tình yêu của Thiên Chúa đối với chúng ta.
Từ nay, nhờ đức tin, chúng ta có thể “được bình an với Thiên Chúa” và nhờ đức ái, sống bởi tình yêu của Ngài.
+ Bài Tin mừng: Ga 16, 12-15
Trong đoạn Tin mừng hôm nay, Đức Giêsu có ý tỏ bày cho các môn đệ mối liên hệ của Ngài đối với Chúa Cha và Chúa Thánh Thần, nhưng đặc biệt về vai trò của Chúa Thánh Thần:
- Những gì Chúa Con mạc khải đều nhận lãnh từ nơi Chúa Cha.
- Sẽ không còn mạc khải nào mới nữa.
- Chính Chúa Thánh Thần giúp các ông tiếp thu trọn vẹn ý nghĩa mọi điều Đức Giêsu nói, đặc biệt về Chúa Cha.
C. THỰC HÀNH LỜI CHÚA: Chúa Ba Ngôi trong đời sống ta
I. MẠC KHẢI VỀ CHÚA BA NGÔI
Về bài Tin mừng hôm nay
Bài Tin mừng hôm nay là một đoạn trích trong bài tường thuật về cuộc đàm đạo giữa Đức Giêsu và các môn đệ trước khi Thầy trò sắp biệt ly (x. Ga 13, 17). Trong đoạn này, Đức Giêsu không hề nói về Chúa Ba Ngôi vì chưa bao giờ Ngài nói tới từ ngữ đó. Ngài chỉ có ý tỏ bày cho các môn đệ thấy rõ mối tương quan của Ngài với Chúa Cha và Chúa Thánh Thần.
Mạc khải của Cựu ước
Mầu nhiệm một Chúa Ba Ngôi không được mạc khải trong Kinh thánh Cựu ước, bởi vì dân riêng của Chúa trong Cựu ước chưa sẵn sàng đón nhận mầu nhiệm này. Mạc khải Cựu ước chủ yếu là mầu nhiệm Thiên Chúa duy nhất. Niềm tin độc thần là tín điều lớn nhất trong Cựu ước (Đnl 6, 4-5). Điều này cần thiết cho bối cảnh đa thần ở Trung đông thời bấy giờ.
Thế nên, Thánh kinh Cựu ước không nói gì về mầu nhiệm Một Chúa Ba Ngôi. Đôi khi Thánh kinh Cựu ước ám chỉ – ám chỉ chứ không nói rõ – về Ba Ngôi Thiên Chúa mà thôi. Chẳng hạn như trong sách Sáng thế, Thiên Chúa dùng số nhiều để nói về mình: “Chúng ta hãy tạo dựng con người theo hình ảnh chúng ta” (St 1, 26). Đại danh từ Ngôi Thứ Nhất số nhiều ở đây là “chúng ta” ám chỉ rằng có hơn một Ngôi vị trong Thiên Chúa.
3. Mạc khải của Tân ước
Chỉ khi Đức Giêsu xuống thế làm người chứng tỏ Ngài là Con Thiên Chúa và hứa sai Thánh Thần xuống để hướng dẫn thì tín điều Ba Ngôi Thiên Chúa mới được tỏ hiện.
Hình ảnh đặc trưng nhất là khi Đức Giêsu chịu phép rửa tại sông Giođan: Chim bồ câu ngự xuống đậu trên Ngài (Ga 1, 32-34). Tiếng Chúa Cha tuyên phán: “Con là Con Ta yêu dấu”(Mt 1, 11). Trong bữa Tiệc ly, Đức Giêsu còn bày tỏ cho các môn đệ về Chúa Thánh Thần: “Thầy ra đi thì có lợi cho các con hơn. Nếu Thầy không đi, Đấng Phù trợ sẽ không đến với các con” (Ga 16, 7) Tiếng nói, chim câu, Đức Giêsu, ba hình ảnh này tạo nên chân dung sống động về Chúa Ba Ngôi.
Trong Tin mừng thánh Mátthêu có câu nói nổi tiếng về Ba Ngôi: “Các con hãy đi giảng dạy cho muôn dân, làm phép rửa cho họ nhân danh Cha và Con và Thánh Thần” (Mt 28, 19).
Thánh Phaolô luôn cầu chúc cho các tín hữu: “Ân sủng của Đức Kitô, tình yêu của Chúa Cha và ơn thông hiệp của Chúa Thánh Thần ở cùng anh em”.
II. TÌM HIỂU VỀ CHÚA BA NGÔI
Tam vị nhất thể Thiên Chúa giả
Nếu ai đọc kinh cầu chữ của Giáo phận Bùi Chu do ông cử Thiện dịch thì khi nói tới Chúa Ba Ngôi chúng ta có câu: “Tam vị nhất thể Thiên Chúa giả” nghĩa là Ba Ngôi cũng là một Đức Chúa Trời.
Theo Giáo lý Công giáo, chúng ta biết chỉ có một Thiên Chúa có Ba Ngôi và Ba Ngôi là: Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Mỗi Ngôi Vị đều là Thiên Chúa, dù vậy vẫn chỉ có một Thiên Chúa mà thôi. Mỗi Ngôi Vị đều bằng nhau về thần tính và uy quyền, nhưng không có ba Thiên Chúa ngang nhau mà chỉ có một Thiên Chúa. Mỗi Ngôi Vị đều có trọn vẹn sự sống thần linh trong mình dù chỉ có một sự sống thần linh duy nhất. Thiên Chúa duy nhất nhưng không phải là Thiên Chúa đơn độc mà là cộng đồng Ba Ngôi yêu thương nhau hướng về nhau.
Sinh hoạt của Ba Ngôi
Vì Ba Ngôi là một Thiên Chúa, nên mọi hành động trong Ba Ngôi đều chung với nhau. Nhưng theo thần học thì những hành động trong Ba Ngôi chia ra thành hai loại:
- Opus ad intra: hành động hướng nội.
- Opus ad extra: hành động xuất ngoại.
Hành động hướng nội của Ba Ngôi như sự sống và tình yêu… thì Ba Ngôi như nhau, nghĩa là Ngôi nào cũng sống động và cũng yêu thương, không những thương yêu mình mà còn thương yêu nhau để phát sinh mọi tạo vật, để mọi tạo vật yêu lại mình. Vì thế, thánh Gioan Tông đồ đã gọi: “Thiên Chúa là Tình yêu”(1 Ga 4, 16).
Hành động xuất ngoại cũng là hành động chung cho cả Ba Ngôi Vị, nhưng thần học thường chỉ riêng cho Ngôi Vị này ngôi khác hành động này hành động nọ, với mục tiêu làm sáng tỏ của từng Ngôi Vị. Ví dụ: việc tác thành vũ trụ thì chỉ cho Chúa Cha – việc cứu chuộc thì chỉ cho Chúa Con – và việc thánh hóa thì chỉ cho Ngôi Ba là Chúa Thánh Thần, mặc dầu tác thành cũng là Thiên Chúa tác thành – cứu chuộc cũng là Thiên Chúa cứu chuộc – và thánh hoá cũng là Thiên Chúa thánh hoá, tại vì Ba Ngôi cũng là một Thiên Chúa mà thôi.
Ở đây nghe có vẻ lủng củng, khó hiểu, nhưng học thần học thì phải nói như thế. Nói như thế nhưng cũng chẳng hiểu gì!!! Tuy thế, chúng ta vẫn phải tìm hiểu theo khả năng của chúng ta, còn bao nhiêu thì Chúa Thánh Thần sẽ hướng dẫn và bổ túc cho như lời Đức Hồng y Henri de Lubac đã nói:
“Con người tìm Chúa là một người bơi lội giữa đại dương. Mỗi lần tiến tới là đẩy lùi một đợt sóng. Bơi lội giữa đại dương làm cho con người khiếp đảm lo sợ không tới bến. Nhưng Thiên Chúa vừa là bên bờ vừa là đại dương. Ai bơi lội trong đại dương là bơi lội trong Thiên Chúa. Hướng tới Chúa đã là ở trong Chúa, tìm Chúa gặp Chúa là hướng về Chúa. Không có sự tìm kiếm nào mà không phải phấn đấu, không gặp mâu thuẫn đau khổ. Nhưng chúng ta tin vào Thiên Chúa đang ở với chúng ta trong Đức Kitô và lôi kéo chúng ta với sức mạnh Chúa Thánh Thần”.
Mấy hình ảnh diễn tả Chúa Ba Ngôi
Trong cuộc đời trần thế này, nơi chúng ta còn bước đi trong đức tin, chúng ta không thể hiểu được hết được nhiều về một mầu nhiệm nào cả và thâm sâu như vậy. Chúng ta chỉ hiểu phần nào trong giới hạn chật hẹp của trí tuệ con người và qua những hình ảnh tương đối, bất toàn, mượn nơi thế giới loài người. Ví dụ:
- Hình tam giác đều có ba cạnh ba góc bằng nhau,
- Thời gian có ba giai đoạn: quá khứ, hiện tại, tương lai,
- Nước ở thể hơi, thể lỏng, thể đặc,
- Điện có sức làm chuyển động, đốt nóng và soi sáng…
Chúng ta dùng kiểu nói nào hay hình ảnh nào để diễn tả cũng chỉ là tương đối, chứ không thể nào diễn tả hết được.
III. THÁI ĐỘ CỦA CHÚNG TA ĐỐI VỚI CHÚA BA NGÔI
Sự hiểu biết còn rất hạn hẹp
Đức Giêsu sắp sửa về trời, nơi mà từ đó Ngài được sai đến trần gian, Ngài đến trần gian để bày tỏ cho loài người biết Thiên Chúa. Sứ mạng của Ngài đã hoàn thành, nhưng sự hiểu biết về Thiên Chúa của loài người mới chỉ bắt đầu: “Thầy còn nhiều điều phải nói với các con, nhưng bây giờ các con không có sức chịu nổi” (Ga 16, 12).
Cũng như các Tông đồ, chúng ta mới chỉ ở bước đầu của một cuộc khám phá, một cuộc mạo hiểm. Có nhiều điều chúng ta chưa chịu nổi, Chúa Thánh Thần sẽ hướng dẫn cho chúng ta sau này. Chớ gì đừng bao giờ chúng ta tự mãn, coi mình là hiểu biết tất cả, vênh vang trước những mảnh vụn đức tin tầm thường mà chúng ta đang sống.
Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi và duy nhất là một mầu nhiệm vĩ đại thâm sâu mà trí tuệ con người không thể nào hiểu hết, chỉ có thể đón nhận bằng đức tin. Thực tại Ba Ngôi không là một điều nghịch lý nhưng là nghịch thường và siêu lý. Mầu nhiệm Ba Ngôi là ánh sáng chói lòa rực rỡ, ánh sáng ban sự sống cho những ai khiêm nhường đón nhận và sẽ là bóng tối dày đặc mâu thuẫn đối với những kẻ kiêu căng muốn dùng lý trí làm thước đo siêu việt.
Truyện: Augustinô và mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi
Thánh Augustinô một hôm đi bách bộ trên bãi biển và tâm trí thì luôn suy nghĩ về mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi: Làm sao chỉ có một Thiên Chúa và Ngài lại có Ba Ngôi khác nhau: Ngôi thứ nhất là Cha, Ngôi thứ Hai là Con và Ngôi thứ Ba là Thánh Thần. Như vậy lẽ ra phải có Ba thay vì chỉ có Một Thiên Chúa mới hợp lý? Augustinô không sao lý giải được mầu nhiệm này: Một mà lại là Ba, và Ba chỉ ở trong Một?
Bấy giờ Augustinô trông thấy em bé trai đang ngồi trên bãi biển, tay cầm một cái vỏ sò múc nước biển rồi đổ vào một cái lỗ nhỏ hang còng ở trên bãi cát. Vị Giám mục hỏi cậu bé:
- Này em, em đang làm gì vậy?
Cậu bé trả lời:
- Cháu đang cố gắng múc tất cả nước của đại dương này để đổ vào lỗ hang của con còng này.
Vị Giám mục nói:
- Sao em lại làm một điều vô lý như thế? Em hãy nhìn xem: nước biển bao la như vậy thì làm sao cái lỗ hang còng nhỏ bé kia có thể chứa hết nước của nó được?
Nhưng Augustinô thật bất ngờ, khi nghe cậu bé đáp:
- Việc cháu làm đây cũng không vô lý bằng việc ngài đang làm: làm sao ngài có thể dùng trí khôn nhỏ bé của ngài mà hiểu thấu được mầu nhiệm lớn lao vô cùng của Thiên Chúa?
Nói xong cậu bé biến mất. Bấy giờ Giám mục Augustinô hiểu rằng Chúa đã sai thiên thần đến để giúp mình ý thức về sự giới hạn và bất lực khi phải đối diện với những mầu nhiệm cao cả vô cùng của Thiên Chúa.
2. Phải khiêm nhường tin nhận
Chúa Ba Ngôi không phải là một thứ ẩn ngữ, một thứ siêu phương trình toán học dành cho những nhà trí thứ ưu hạng… Đó chỉ là một thực tại hoàn toàn đơn giản “bị che giấu đối với các bậc khôn ngoan thông thái”, nhưng lại được mạc khải cho những người bé mọn”(x. Mt 11, 25).
Khi Chúa Thánh Thần đến, Ngài sẽ giãi bày những điều thuộc về Đức Giêsu, về ý nghĩa lời giáo huấn cũng như những việc Ngài làm cho chúng ta. Không ai lãnh hội được tất cả những gì Đức Giêsu đã phán, không ai nắm được hết mọi giá trị những lời giáo huấn của Ngài cho cuộc sống, cho đức tin từng cá nhân, cho xã hội, cho thế giới. Chúa Thánh Thần soi sáng liên tục để khai mở ý nghĩa về Đức Giêsu.
Theo lời Đức Giêsu dạy, chúng ta hãy khiêm tốn xin Chúa Thánh Thần đến soi dẫn chúng ta để tiếp tục hiểu thêm lời Chúa. Về vấn đề này, Linh mục X. Léon-Dufour giải thích thêm:
“Nếu Đức Giêsu ngừng nói bên tai, thì việc Ngài nói trong tim (đồng nghĩa với “mạc khải”) vẫn còn tiếp tục nhờ trung gian của Chúa Thánh Thần. Quả vậy, Thánh Thần không nói nhân danh quyền năng của mình, cũng giống như Đức Giêsu đã không nói tự ý mình; Thánh Thần sẽ nhận từ Đức Giêsu cũng giống như Đức Giêsu nhận từ Chúa Cha (Ga 8, 26). Tiếng nói của Thánh Thần chắc chắn không đập vào lỗ tai, nhưng thấm sâu tự tâm hồn. Như vậy, Chúa Con tiếp tục mạc khải của mình bằng cách thế khác trước, cách thế “thần linh”… Chúa Thánh Thần sẽ là người biểu lộ Đức Giêsu vậy”.
3. Hãy yêu mến và tôn sùng Chúa Ba Ngôi
* Trong đời sống cá nhân
Mừng mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi, chúng ta cùng nhau nhắc lại lời thánh Phaolô: “Chúng ta là đền thờ của Thiên Chúa hằng sống như chính lời Chúa phán: ‘Ta sẽ cư ngụ và đi lại giữa họ, sẽ là Thiên Chúa của họ và họ sẽ là dân riêng của Ta’” (2 Cr 6, 15). Dựa vào lời Chúa hứa như thế, nên thánh Tông đồ khuyên nhủ mọi người chúng ta: “Anh chị em yêu dấu, hãy thanh tẩy chính mình cho sạch những điều ô uế về phần thân thể lẫn tâm linh, hãy hoàn thành sự thánh hóa trong niềm kính sợ Thiên Chúa”(2 Cr 7, 1)
Sống thánh thiện để lòng mỗi người chúng ta xứng đáng là đền thờ của Chúa. Đàng khác, vì biết Thiên Chúa đang ngự nơi lòng mình, hãy tập thưa chuyện với Ngài. Chân phước Elizabeth Chúa Ba Ngôi là một nữ tu dòng kín ở Dijon, được tôn phong ngày 24/2/1984, đã sống mầu nhiệm tôn thờ Chúa Ba Ngôi trong tâm hồn. Chị viết:“Chớ gì tôi được sống mãi trong căn phòng nhỏ bé mà Chúa đã xây dựng từ lâu trong đáy hồn tôi. Ở đó tôi được nhìn thấy Chúa, được cảm nghiệm có Chúa ở bên”. Chị đã cầu nguyện:
“Lạy Chúa Ba Ngôi lòng con thờ phượng
Xin cho con quên mãi chính mình đi
Để chìm trong Chúa, rồi không biệt ly
Bất động và êm như đi vào vĩnh viễn…
Cho hồn con an bình, nơi lưu luyến
Thành thiên đàng chỗ an nghỉ tình yêu…”
Cũng hơi lạ, nhưng cũng tâm tình tương tự của sĩ quan trẻ tên Charles de Foucauld, chàng đã từng sống một cuộc đời bê bối, sau này được cải hoá, chàng trở thành một nhà khổ tu tại sa mạc Sahara, Phi châu, và trong một lá thư gửi về cho bà chị, chàng viết: “Thiên Chúa ở trong chúng ta, tận cung lòng chúng ta. Ngài luôn luôn ở đó, nghe chúng ta và yêu cầu chúng ta nói chuyện với vị Thượng khách tối cao của tâm hồn của chị. Yếu hèn như em, đời em như chị đã biết, em còn có thể làm được, thì chị cũng thế. Việc này không làm chị bận rộn đến quên lãng việc khác của chị đâu. Chỉ một phút thôi, thay vì chỉ nhìn mình, thì nay chị thành hai người chu toàn các bổn phận của chị. Dần dà, chị tập được thói quen và sau này chị không ngớt cảm thấy Đấng ngự nơi tâm hồn thật ngọt ngào biết bao”.
* Trong đời sống gia đình
Mẫu gương đầu tiên, các gia đình chúng ta học được nơi mầu nhiệm Ba Ngôi là mẫu gương về hiệp nhất. Đây là sự hiệp nhất trong tình yêu, khiến cho Ba Ngôi nên một. Nếu mỗi thành viên trong gia đình chúng ta cũng biết yêu thương nhau theo mẫu gương của Ba Ngôi, nghĩa là người này luôn nghĩ đến ý muốn, hạnh phúc của người kia, và luôn làm vui lòng người kia, thì gia đình chúng ta cho dù có nhiều người cũng sẽ trở nên một.
Mẫu gương thứ hai là tuy chỉ có một Chúa nhưng lại là Ba Ngôi riêng biệt. Sự riêng biệt này nhắc nhở chúng ta: trong gia đình, mỗi người có một chỗ đứng và một bổn phận riêng. Do đó, mỗi người cần chu toàn bổn phận của mình trong gia đình cách chu đáo. Mỗi người phải sống theo câu châm ngôn “Chính danh”, nghĩa là sống đúng với địa vị và vai trò của mình. Vợ chồng biết tôn trọng lẫn nhau. Cha mẹ sống đúng với vai trò của cha mẹ, luôn làm gương sáng cho con cái bằng chính đời sống tiết độ, công chính của mình. Con cái phải biết vâng phục cha mẹ trong tâm tình yêu mến và thảo hiếu, như Đức Giêsu luôn vâng phục Chúa Cha (x. Ga 4, 34; Dt 5, 8-9).
Nếu mỗi gia đình trong giáo xứ chúng ta biết sống “Chính danh”, nghĩa là, từng người trong gia đình luôn sống đúng vai trò của mình và chu toàn nhiệm vụ của mình trong tình yêu, gia đình chúng ta dù đông cũng trở nên một.
Chúng ta trở nên một, nhưng mỗi người vẫn còn là chính mình. Nhờ đó, gia đình của chúng ta sẽ không tẻ nhạt, nhưng ngày càng trở nên sung mãn, phong phú và thật sự hạnh phúc (Internet).
* Trong đời sống hằng ngày
Một trong những điều Giáo hội muốn nhắc nhở cho chúng ta về Chúa Ba Ngôi là dấu Thánh giá. Dấu thánh giá nhắc nhở cho ta về lòng tin vào hai mầu nhiệm quan trọng trong đức tin Công giáo là mầu nhiệm Một Chúa Ba Ngôi và mầu nhiệm Cứu chuộc…
Ngoài ra, mỗi khi đọc kinh Sáng danh, chúng ta cũng tuyên xưng Chúa Ba Ngôi với tất cả lòng tôn sùng và yêu mến. Hãy cúi đầu xuống khi miệng tuyên xưng Chúa Ba Ngôi.
Ta thấy linh mục rửa tội nhân danh Chúa Ba Ngôi như lời Chúa dạy: “Các con hãy làm phép rửa cho họ nhân danh Cha và Con và Thánh Thần” (Mt 28, 20). Các bí tích khác cũng được cử hành nhân danh Chúa Ba Ngôi. Linh mục kêu cầu Chúa Ba Ngôi khi cử hành Bí tích Giải tội. Linh mục xức dầu bệnh nhân, nhân danh Ba Ngôi. Đức Giám mục cử hành Bí tích Thêm sức trong dấu Chúa Ba Ngôi.
Ta bắt đầu và kết thúc kinh đọc bằng dấu thánh giá tuyên xưng đức tin vào Chúa Ba Ngôi. Trước khi ăn ta cũng làm dấu thánh giá tạ ơn Chúa Ba Ngôi cho ta của ăn hằng ngày. Ước gì chúng ta cũng biết in dấu Chúa Ba Ngôi trên cuộc đời và trong cuộc sống hằng ngày.
4. Suy niệm (Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J.)
DẪN TỚI SỰ THẬT TOÀN VẸN
Mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi là mầu nhiệm chính của đức tin.
Đây là nguồn cội của mọi mầu nhiệm đức tin khác.
Ta chỉ biết được mầu nhiệm này nhờ mặc khải từ trên.
Trí khôn con người không hiểu được
làm sao chỉ có một Thiên Chúa duy nhất,
nhưng Thiên Chúa ấy lại là ba, là Cha, Con và Thánh Thần
Cha là Thiên Chúa, Con là Thiên Chúa, Thánh Thần là Thiên Chúa,
nhưng không có ba Thiên Chúa, mà chỉ có ba Ngôi vị thần linh.
Ba Ngôi vị có vinh quang và uy quyền ngang nhau,
cùng được phụng thờ và tôn vinh như nhau.
Chúa Ba Ngôi từ từ vén mở cho ta thấy Ngài là ai.
Để có thể diễn tả phần nào mầu nhiệm, cần nhiều thế kỷ.
Hội Thánh từ từ nhận ra Đức Giêsu Kitô là Thiên Chúa Con Một,
Người Con được Thiên Chúa Cha sinh ra từ ngàn đời.
Hội Thánh từ từ nhận ra Thánh Thần là Thiên Chúa,
là một Ngôi vị bởi Chúa Cha và Chúa Con mà ra.
Cuối cùng, Hội Thánh khám phá ra mầu nhiệm Thiên Chúa,
là ba Ngôi vị, là Cha, Con và Thánh Thần.
Cả ba Ngôi có cùng một bản thể thần linh.
Dù được giải thích, chúng ta vẫn không hiểu hết mầu nhiệm.
Như đứa bé múc nước đại dương đổ vào lỗ nhỏ trên bãi cát,
chúng ta không thể múc cạn được mầu nhiệm cao siêu.
Tuy nhiên, bài Tin Mừng hôm nay hé lộ cho ta thấy
tương quan giữa ba Ngôi vị với nhau, và với người tín hữu.
Cả ba Ngôi Thiên Chúa đều hướng về nhau, sống cho nhau.
Cha là nguồn cội của tất cả thần tính (GLGHCG 245).
Cha chẳng giữ gì cho mình, nhưng chia sẻ tất cả.
Chỉ Cha mới có sự sống nơi chính mình và có quyền xét xử,
nhưng Cha đã ban các quyền ấy cho Con (Ga 5, 22-23.26).
Cha ban cho Con quyền năng trên mọi người (Ga 17, 2),
Cha trao mọi sự trong tay Con (Ga 3, 35),
bởi đó Đức Giêsu mới nói: “Mọi sự Cha có là của Thầy”
Hay: “Mọi sự của Con là của Cha,
và mọi sự của Cha là của Con” (Ga 16, 15; 17, 10).
Thánh Thần lấy từ kho tàng của Con cũng là của Cha,
để loan báo cho các môn đệ Chúa Giêsu thuộc mọi thời.
Cả ba Ngôi Thiên Chúa cùng nhắm đến con người,
cùng nhau hoạt động để cứu thế gian tội lỗi.
Thiên Chúa Cha yêu thế gian đến nỗi ban Người Con Một
xuống thế làm người, bị giương cao trên thập giá,
để xóa tội cho nhân gian (Ga 1, 29).
Khi Người Con này về với Cha, Cha lại sai Thánh Thần,
là Thiên Chúa Ngôi Ba, để tiếp tục công việc còn dang dở.
Các môn đệ chưa hiểu hết lời của Thầy Giêsu nói với họ.
Thánh Thần sẽ giúp họ hiểu lời Thầy đã nói trước đây,
hiểu sứ mạng của Thầy, và hiểu con người thật của Thầy.
Thầy Giêsu là sự thật đem lại sự sống (Ga 14, 6).
Thánh Thần sẽ dẫn các môn đệ thuộc mọi thời đại
đi vào trong sự thật trọn vẹn về Thầy Giêsu,
giúp ta tin Thầy là Con Một Thiên Chúa (Ga 16, 13).
Thánh Thần sẽ giúp ta hiểu rất sâu lời của Thầy,
và áp dụng trong những hoàn cảnh mới mẻ của cuộc sống.
Khi chiêm ngắm chương trình cứu độ con người của Ba Ngôi,
ta thấy các Ngôi vị cùng làm việc với nhau cách hài hòa.
Cha sai phái Con và Thánh Thần đến với thế giới.
Mỗi Ngôi làm mỗi việc, nhưng việc nào cũng có mặt Ba Ngôi.
Ngôi nào cũng tự xóa mình khi làm việc với nhau.
Con và Thánh Thần đều không tự mình nói (Ga 12, 49; 16, 13).
Con nói nhờ nghe Cha, Thánh Thần nói nhờ nghe Con.
Con tôn vinh Cha và Cha tôn vinh Con (Ga 8, 54).
Thánh Thần tôn vinh Con (Ga 16, 14).
Ta học được nhiều điều từ cuộc sống của Chúa Ba Ngôi.
Cách sống, cách cộng tác của Ba Ngôi là mẫu mực cho ta.
Chúng ta cố xây dựng mọi cộng đoàn Kitô hữu
thành một hình ảnh sống động của Ba Ngôi cho thế giới.
CẦU NGUYỆN
Lạy Thiên Chúa,
xin ban cho con sự thanh thản
để chấp nhận những điều con không thể đổi,
lòng can đảm
để đổi những điều con có thể đổi,
và óc khôn ngoan
để phân biệt đôi bên.
Con sống từng ngày một,
thưởng thức từng giây một;
chấp nhận đau khổ như con đường dẫn đến bình an.
Thế giới tội lỗi này như thế nào,
con đón nhận nó như vậy,
không đòi nó phải theo ý mình.
Con tin rằng nếu con lụy phục ý Chúa,
thì Chúa sẽ làm cho mọi sự được ổn thỏa.
Con tin rằng con có thể khá hạnh phúc ở đời này,
và vô cùng hạnh phúc với Chúa mãi mãi ở đời sau.
Reinhold Niebuhr